مرکز بهداشت شهدای انقلاب
بیشتر بدانیم؛ اقدامات مناسب برای افزایش بهرهوری هوشی در کودکان و دانشآموزان
افزایش بهرهوری هوشی یا به عبارتی بهبود عملکرد ذهنی در کودکان و دانشآموزان میتواند زمینهساز موفقیت تحصیلی و اجتماعی آنها باشد. در این مطلب به چند راهکار مؤثر در این زمینه میپردازیم:
1. تغذیه مناسب
تغذیه سالم نقش کلیدی در تقویت هوش و عملکرد ذهنی دارد. مواد غذایی زیر برای بهبود عملکرد مغز توصیه میشوند:
اسیدهای چرب امگا ۳: موجود در ماهیهای چرب (مانند سالمون و ساردین)، گردو و بذر کتان.
پروتئینها: تخممرغ، گوشت، حبوبات و لبنیات برای رشد مغزی ضروری هستند.
ویتامینها و مواد معدنی: ویتامین ب، آهن، منیزیم و زینک برای بهبود تمرکز و حافظه بسیار مهم هستند.
از این رو مصرف صبحانه مقوی برای تأمین انرژی روزانه کودکان بسیار اهمیت دارد.
2. خواب کافی و منظم
خواب باکیفیت یکی از مهمترین عوامل رشد و بهرهوری مغزی است. کودکان باید بین ۸ تا ۱۰ ساعت خواب شبانه داشته باشند. برای بهبود کیفیت خواب: یک برنامه خواب منظم تنظیم کنید، حدود 2 تا 3 ساعت قبل از خواب از انجام فعالیت ذهنی و بدنی خودداری کنید، از مصرف مواد محرک مانند کافئین در ساعات عصر خودداری شود، محیط خواب باید آرام و بدون نور اضافی باشد.
3. فعالیت بدنی منظم
تحقیقات نشان میدهند که فعالیت بدنی باعث تقویت حافظه، تمرکز و کاهش استرس میشود. پیشنهادها:
حداقل ۳۰ دقیقه ورزش روزانه، فعالیتهای گروهی مانند فوتبال یا والیبال برای افزایش تعامل اجتماعی، تمرینات یوگا و مدیتیشن برای کاهش اضطراب و افزایش تمرکز.
4. تقویت مهارتهای مطالعه
برنامهریزی درسی: تقسیم مطالب به بخشهای کوچکتر و ایجاد جدول زمانبندی برای مطالعه، استفاده از روشهای یادگیری فعال مانند خلاصهنویسی، یادداشتبرداری و طرح سوال، تکنیکهای مدیریت زمان برای جلوگیری از خستگی ذهنی.
5. تشویق به مطالعه و یادگیری خلاق
فراهم کردن کتابهای جذاب و آموزشی متناسب با سن کودک، تشویق به انجام فعالیتهای هنری و خلاقانه مانند نقاشی، موسیقی یا کاردستی انجام بازیهای فکری مثل شطرنج، جدول سودوکو.
6. ایجاد محیط حمایتی و مثبت
محیطی امن و آرام باعث تقویت هوش ذهنی کودکان میشود.
7. آموزش مهارتهای اجتماعی و هوش عاطفی
هوش عاطفی یا به عبارتی توانایی شناخت و مدیریت هیجانات یکی از عوامل اصلی موفقیت در زندگی است. برای تقویت آن: آموزش مدیریت احساسات و عواطف (مانند کنترل خشم یا اضطراب)، تقویت مهارتهای ارتباطی از طریق بازیهای گروهی و تعامل با دیگران، تشویق به همدلی و مشارکت در کارهای گروهی، تشویق کودکان به سوال پرسیدن و جستجوی پاسخ ایجاد حس اعتماد به نفس از طریق تمجید از تلاشهای کودک، پرهیز از مقایسه کودکان با همسالان.
8. استفاده از فناوری بهصورت هدفمند
برنامهها و بازیهای آموزشی مناسب سن کودک انتخاب شوند، زمان استفاده از ابزارهای دیجیتال محدود باشد (مثلاً حداکثر ۲ ساعت در روز)، استفاده از پلتفرمهای یادگیری آنلاین برای تقویت مهارتهای مختلف.
9. مدیریت استرس و اضطراب
اضطراب میتواند بهرهوری هوشی را کاهش دهد. پیشنهادها:
آموزش تکنیکهای تنفس عمیق و مدیتیشن، صحبت درباره احساسات کودک و تشویق او به بیان مشکلاتش، کاهش فشارهای تحصیلی و فراهم کردن زمان استراحت.
10. تعامل خانواده با فرآیند یادگیری
والدین باید در فعالیتهای آموزشی و تفریحی کودکان مشارکت کنند، ایجاد عادتهایی مانند گفتوگو درباره موضوعات درسی، حمایت از علایق و استعدادهای کودک.
جمعبندی
توجه به تغذیه، خواب، ورزش، و ایجاد محیط حمایتی میتواند نقش بسزایی در تقویت بهرهوری هوشی کودکان و دانشآموزان داشته باشد. با اجرای این راهکارها، میتوانید زمینه موفقیت بلندمدت فرزند خود را فراهم کنید.
ندا محمدی- کارشناس سلامت روان مرکز بهداشت شهدای انقلاب
نظر دهید