استقبال از عید نوروز، باعث ایجاد روحیه ای شاداب و با طراوات در همه شهروندان می شود، اما آنچه باید در نظر گرفت این است که گاهی در اثر رعایت نکردن نکات ایمنی و سلامت، خانه تکانی منجر به بروز حوادثی می شود که سلامت افراد را با خطر مواجه می کند.

با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، خانه تکانی و تمیز کردن خانه را در پیش رو داریم که گاهی بدون خطر و ایجاد دردسر نیست؛ به همین دلیل باید علاوه بر مراقبت از دچار شدن به حوادثی مانند سقوط از ارتفاع، نسبت به استفاده نابجا و بدون آگاهی از مواد شوینده و پاک کننده شیمیایی، توجه کنیم.

باید به این نکنه توجه کرد، که برخی از محصولات پاک کننده و شوینده در تماس با پوست و ریه موجب بروز واکنش هایی می شوند؛ شاید به ظاهر بعضی از مواد شوینده قوی، برای تمیز کردن خانه مناسب باشند، اما می توانند به سلامت ما آسیب برسانند.

بدترین شکل استفاده از مواد پاک کننده و شوینده این است که آن ها را با آب گرم و یا مواد سفید کننده مخلوط کنیم یا از آن ‌ها در محیط‌ های بسته‌ مثل حمام و سرویس بهداشتی که بخار آب وجود دارد، استفاده کنیم، زیرا از فعل و انفعالات شیمیایی ترکیب این مواد گاز کلر آزاد می‌شود که با رطوبت مخاط دهان اسید کلریدریک ایجاد می‌کند و بسیار قوی و سوزاننده است و استنشاق آن در فضاهای کوچک، علایم شدید تنفسی ایجاد می‌کند.

استفاده از پودر‌های شوینده که آنزیم دارند، بسیار ایمن‌ تر از استفاده از مواد سفیدکننده ‌ای است که بخار دارد؛ مواد شوینده شیمیایی که بخار ایجاد می ‌کند، از برنامه تمیزکاری حذف کنیم، مگر آنکه در جایی باشیم که جریان سریع هوا، بخارها را پراکنده می‌ کند، در غیر این صورت هر چقدر احتیاط کنیم، باز هم احتمال آسیب وجود دارد.

توجه داشته باشیم، بسیاری از مواد ضدعفونی کننده به راحتی از ماسک های کاغذی عبور می کنند و می توانند، موجب آسیب به ریه شوند، بنابراین تهویه مناسب محل، روشن کردن هواکش و بازکردن پنجره ها، استفاده نکردن از محلول های غلیظ و بستن دستمال ضخیم مرطوب بر روی دهان و بینی، می تواند تا اندازه زیادی از بروز آلرژی ها و پیشگیری از این مشکلات کم کند؛ پوشیدن دستکش و ماسک هنگام استفاده ازمحصولات سوزاننده ضروری است.

بهترین اقدام برای مسمومان ریوی، خروج سریع فرد از محل سربسته و استفاده از هوای آزاد و قرار گرفتن در معرض جریان هواست؛ استنشاق هوای تازه، تنفس را ساده تر می کند؛ استفاده از بخور، به ویژه بخور سرد و خودداری از صحبت کردن در این شرایط، بسیار کارآمد و مفید است، سپس باید هرچه زودتر باید به پزشک مراجعه کنیم.

مواد شوینده می تواند موجب ایجاد زخم های شدید در پلک شده و چسبندگی های کره چشم و پلک را به همراه داشته باشد؛ آسیب ناشی از این مواد ممکن است آنقدر جدی باشد که بینایی به طور کامل از بین برود، به همین دلیل استفاده از عینک حفاظتی برای کاهش آسیب چشم ها، توصیه می شود.

همچنین بی دقتی و سهل انگاری در استفاده، نگهداری یا جابجا کردن مواد پاک کننده و سفیدکننده، کودکان را در معرض خطر قرار می دهد؛ محصولات شیمیایی و شوینده را همیشه در ظرف اصلی آن نگهداری کنیم و از نگهداری این مواد در ظروف مواد خوراکی مانند بطری نوشابه، خودداری کنیم؛ این عمل سبب خورده شدن اشتباهی این مواد از سوی کودکان می شود.

والدین در صورت مسمومیت خوراکی فرزندان، آنها را وادار به استفراغ نکنند، زیرا این کار موجب آسیب دیدگی و سوختگی بیشتر دستگاه گوارش می شود؛ در این مواقع باید بلافاصله دهان کودک را شست و شو دهیم، توجه داشته باشیم که کودک آب نخورد، زیرا وقتی ماده شوینده با آب ترکیب می شود، جذب آن سریع تر شده و وضعیت بدتر می شود؛ بهتر است تا رساندن مصدوم به بیمارستان یا مراکز درمانی با خوراندن شیر، عمل رقیق سازی انجام شود.

مهندس سارا روح بخش – کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت شهدای انقلاب