آموزش نکات بهداشتی به فرزندانمان، بایستی از دوران کودکی آغاز شود تا به یک عادت ماندگار در طول زندگی تبدیل شود. بنابراین یاد دادن اصول بهداشتی به کودکان هیچ گاه زود نیست.

اهمیت مصرف صبحانه

مصرف صبحانه برای دانش آموزان بعنوان اصلی ترین وعده غذایی محسوب می شود، ولی متاسفانه مورد بی مهری فراوانی واقع شده است؛ اکثر دانش آموزان عادت به خوردن صبحانه کامل ندارند و والدین به ناچار تنقلات رنگارنگی را تهیه و با دانش آوزان راهی مدرسه می کنند؛ بنابراین تاکید می شود تنقلات نه تنها مواد مورد نیاز بدن کودک را تامین نمی کنند، بلکه در دراز مدت اثرات سوء جسمی، رشدی و ذهنی برجای می گذارند.

دانش آموزی که تغذیه مناسبی برای صبحانه میل کند، مطمئنا سر کلاس نتیجه بهتری در یادگیری خواهد داشت؛ مواد غذایی مثل نیمرو، پنیر و چایی شیرین، گردو و خرما یا یک لیوان شیر، نمونه های سالم و مناسبی برای صبحانه هستند؛ همچنین استفاده از مواد مغذی مثل مغزها و مخصوصا استفاده از مویز برای صبحانه بسیار مفید هستند. مصرف کربوهیدرات مانند نان و غلات (به خصوص انواع سبوسدار) برای وعده صبحانه، کارایی حافظه را افزایش می دهد و در طول روز قند خون را با ثبات نگه می دارد.

  همراه داشتن وسایل بهداشتی

هر روز کوله پشتی کودک خود را چک کنیم، و از همراه داشتن وسایل بهداشتی ضروری اطمینان داشته باشیم؛ لیوان شخصی، دستمال کاغذی، ژل ضدعفونی کننده و ماسک از وسایل ضروری برای هر کودک به شمار می‌روند.

شستن صحیح دست ها را به کودک آموزش دهیم

از همان سنین ابتدایی، کودک خود را عادت دهیم تا پس از لمس محیط‌های عمومی و وسایل آلوده و قبل از خوردن هر گونه خوراکی دست خود را حتما بشوید؛ طرز صحیح شستن دست یعنی استفاده از مایع دستشویی و به مدت 30 ثانیه شستشو را به کودک خود آموزش دهیم؛ همچنین یک ژل ضدعفونی کننده در کیف او بگذارید که اگر امکان شستن دست‌ها وجود نداشت از آن استفاده کند.

رعایت اصول بهداشت

به کودک خود آموزش دهیم که همیشه زباله را در هر موقعیتی در سطل زباله بیندازد؛ مدرسه را به عنوان خانه دوم او معرفی کنیم تا ضمن رعایت بهداشت، حس خوبی به محیط مدرسه داشته باشد.

به کودک یاد بدهیم که کمک بخواهد

بسیاری از کودکان هنگامی که با مشکلی مواجه می‌شوند، از مطرح کردن آن به معلم احساس شرم می‌کنند؛ اگر کودک یاد بگیرد هر موردی مانند احساس کسالت، رفتن به توالت و مشاهده هرگونه رفتار ناراحت کننده، مشکلات خود را به معلم و والدین خود در میان بگذارد، تا از بروز بسیاری از معضلات جلوگیری ‌شود، و بهترین راهکار این است که، مشکلات کودکان را به بدون هیچ پیش داوری بشنویم و راهکار درستی ارائه دهیم.   

بهداشت دانش آموزان در مورد ناخن‌ها

همیشه ناخن‌های فرزند خود را کوتاه نگه دارید چرا که محل مناسبی برای رشد میکروب‌هاست؛ به خصوص در کودکانی که عادت به جویدن ناخن‌ها دارند.

 اگر کودک شما مدام ناخن خود را می‌جود یا انگشت خود را می‌مکد، سعی کنید به مرور این عادت را در او از بین ببرید، برای این کار می‌توانید با یک روانشناس یا مشاور مدرسه مشورت کنید.

آب خوردن با لیوان شخصی

برای فرزند خود یک لیوان درب دار در کیفش قرار داده، و به او یاد دهیم حتماً با لیوان خود و نه با دست آب بنوشد؛ و اگر هم لیوان در دسترس کودک نبود، از لیوان یکبار مصرف استفاده کند. استفاده از قمقمه شخصی نیز یک روش بهداشتی دیگر است؛ این کار کمک می‌کند کودک همیشه آب در دسترس داشته باشد. همچنین لازم است به کودک خود آموزش دهیم همیشه از قمقمه شخصی خود استفاده کند و آن را با کسی شریک نشود .

رعایت نکات ایمنی در مسیر خانه تا مدرسه

به فرزندمان یاد دهیم در مسیری که خودش به تنهایی می‌رود یا زمانی که در انتظار شما یا سرویس ایستاده، با افراد غریبه هم کلام نشود، و به هیچ وجه در خودرو افراد غریبه سوار نشود، و اگر مورد مشکوکی دید به مربیان مدرسه و به والدین خودش اطلاع بدهد. همچنین هنگام عبور از خیابان تا حد امکان از پل عابر پیاده استفاده کند و اگر پل عابر وجود نداشت صبر کند تا چراغ عابر پیاده سبز شود و از مکان‌های خط کشی شده عبور کند.

استفاده از کیف و کفش استاندارد

سعی کنیم هر روز کتاب‌های ضروری را در کیف فرزند خود بگذاریم، تا کوله پشتی او سنگین نشود، و حتماً از دو بند کوله پشتی استفاده کند؛ به مرور به فرزندمان یاد دهیم از شب قبل وسایلش را در کیفش بگذارد، و برای پیشگیری از فراموش کردن وسیله خاصی از یک چک لیست استفاده کنیم.

دانش آموزان ساعت زیادی را در مدرسه می‌گذرانند، و در این مدت فعالیت‌های مختلفی انجام می‌دهند، در نتیجه کفشی راحت و مناسب فصل برای او در نظر بگیریم؛ جوراب‌ فرزندانمان را روزانه بشوییم، به علاوه اینکه او را عادت بدهیم هر بار که از مدرسه می‌آید پاهای خود را بشوید.

داشتن خواب کافی

خواب مناسب، امری حیاتی است، زیرا بدن در این مدت برای بازسازی سلول ها و تنظیم اعضای خود تلاش می کند؛ خواب مناسب به شما کمک می کند الگویی برای “بیدار شدن در روز و استراحت در شب” برای کودک خود ایجاد کند. برای علاقمند شدن کودک به داشتن عادت خواب سالم، می توانیم اهمیت داشتن خواب با کیفیت و تاثیر آن بر سلامتی و بطور کلی زندگی را به او بیاموزیم.

کم خوابیدن سبب کاهش یادگیری، اختلال در تمرکز و خواب آلودگی دانش آموزان هنگام حضور در کلاس درس می شود؛ همچنین بدن انسان علاوه بر تغذیه سالم به استراحت نیز نیاز دارد تا بتواند انرژی لازم را داشته باشد، زیرا خواب کافی و مفید شبانه موجب شادابی، نشاط و تمرکز می شود.

اختلال در یادگیری، پرخاشگری، بداخلاقی و بی حوصلگی از تاثیرات کم خوابی و دیر خوابیدن به شمار می آیند. اگر فرزند شما خواب مفید 10 الی 12 ساعت در شبانه روز را رعایت نمی‌کند، باید او را مجبور به پیروی از آن کنید؛ کم خوابی موجب می شود، سیستم ایمنی بدن تضعیف شده و بدن را بیشتر مستعد قرارگیری در معرض عفونت‌ها و بیماری‌ها قرار دهد؛ همچنین تعادل هورمون‌های بدن به خصوص هورمون‌های حیاتی برای رشد را از بین می‌برد.

اهمیت واکسیناسیون کووید در دانش آموزان

کودکان می‌توانند به عنوان کانون‌های اساسی انتقال ویروس کرونا عمل کنند؛ واکسیناسیون کودکان و دانش آموزان علیه کووید 19 بسیار اهمیت دارد. کودکان توانایی رعایت دقیق و بی کم و کاست پروتکل‌های بهداشتی را ندارند، بنابراین از این منظر نیز واکسیناسیون دانش آموزان و کودکان علیه کرونا مورد توجه است؛ واکسیناسیون علیه کرونا در کودکان و نوجوانان یک ضرورت بوده و برای پیشگیری از عوارض این ویروس باید واکسیناسیون همه افراد جامعه انجام شود.

دکتر مژگان غفاری – مسوول واحد سلامت جوانان، نوجوانان و مدارس مرکز بهداشت شهدای انقلاب