همه ساله با فرا رسیدن فصل تابستان، گردشگران و مسافران با هدف فراهم کردن اوقات مفرّح یا انجام ورزش‌های تابستانی و برای گذراندن اوقات فراغت به ورزش های آبی و شنا کردن و قایق سواری در دریا و مکان‌های آبی می‌پردازند و در بر خی  موارد به دلیل رعایت نکردن اصول ایمنی دچار غرق‌شدگی می‌شوند.

غرق‌شدگی به  معنای ورود آب به داخل ریه‌ها و مجاری تنفسی است و خفگی در نتیجه فرو رفتن در آب است. غرق‌شدگان معمولا دچار کاهش اکسیژن رسانی به  بدن می‌‎شوند و در نتیجه آسیب غیر قابل برگشت به سلول‌های عصبی در دقایق اولیه بعد از غرق‌شدگی روی می‌دهد. بر خلاف تصور عمومی، غرق شدگی فقط در دریا اتفاق نمی‌‎افتد بلکه شنا کردن در محیط‌ های آبی دیگر نظیر کانال ها، رودخانه ها و دریاچه پشت سدها نیز می‌تواند برای کسانی  که  می خواهند تنی  به  آب  بزنند موجب غرق شدگی شود.

یکی از مهمترین علل قابل پیشگیری غرق‌شدگی این است  که  افراد  بدون  مهارت های لازم، برای نجات فردی که درحال غرق شدن می باشد دست به کار شده و وارد دریا می‌شوند و آن‌ها نیز غرق می‌شوند. نجات دادن فرد غریق، نیاز به  آشنایی کامل با مهارت شنا، آموزش لازم  به عنوان نجات غریق و آشنایی کامل با نوع و شرایط محیط آبی دارد.

غرق‌شدگی سومین علت مرگ ناشی از حوادث می‌باشد و در روزهای آخر هفته و ماه های گرم سال شایع‌تر است. افرادی که  نگاه حرفه ای  به شنا ندارند و نیت شان فقط آب تنی کردن و خنک شدن می باشد  بسیاری از قربانیان را تشکیل می دهند.  

همچنین بیماری‌های زمینه‌ای  مانند  صرع، بیماری قلبی، ضعف عضلانی، عقب ماندگی ذهنی مصرف داروهای خواب آور، الکل و مواد روان گردان قبل از شنا در بسیاری از موارد زمینه ساز غرق‌شدگی می‌باشد.  کودکان 1 تا 4 ساله حتی  در حوض، استخر و وان حمام احتمال غرق شدن  دارند  که در اکثر موارد  علاوه  بر کنجکاوی کودکانه،  غفلت والدین اصلی‌ترین عامل است.

نشانه های غرق شدگی

دست  و  پا زدن و تقلا کردن، قرار گرفتن سر و صورت به مدت طولانی زیر آب، خم شدن سر به عقب، متورم شدن شکم به علت بلع آب، تنفس صدادار،  تنگی نفس و قطع نفس، کاهش و قطع ضربان قلب، بیهوشی، کبودی یا رنگ پریدگی لب‌ها، صورت و پوست بدن، استفراغ، سرفه، از جمله نشانه های فرد غرق شدهمی باشد.

اصول پیشگیری از غرق‌شدگی

یادگیری مهارت شنا کردن و آشنایی با اصول اولیه امداد و نجات (اگر توانایی شنا کردن را  به خوبی ندارید در مکان‌های آبی پرخطر شنا نکنید و حتما جلیقه شنا به تن داشته باشید).

توانایی خود را در شنا بیش از حد در نظر نگیرید؛ یک سوم غرق شدگان با فنون شنا آشنایی کامل داشته‌اند.

کودکان را در ساحل، دریا، رودخانه‌ها، در نزدیکی مکان‌های آبی پرخطر، وان حمام، حوض و استخر تنها نگذارید و با همراهی فرد بزرگسال و لوازم ایمنی شنا (جلیقه شنا، بازوبند شنا، حلقه شنا، تخته شنا به درون آب بروند.

از شنا در قسمت‌های عمیق دریا و آبی که عمق آن را نمی دانید پرهیز کنید.

در زمان طوفان و باد شدید و شب ‌ها در مکان‌های آبی پرخطر و دریا از شنا کردن پرهیز کنید.

در آب‌های کم عمق یا آبی که عمق آن را نمی‌دانید شیرجه نزنید. زیرا احتمال ضربه مغزی یا آسیب به ستون فقرات وجود دارد.

به محض احساس خستگی یا گرفتگی عضلات فوراً از آب خارج شوید.

از مصرف داروهای روان گردان، الکل، خواب آور و ... قبل از شنا به شدت پرهیز کنید.

از ورود ناگهانی به آب سرد به دلیل احتمال سنکوپ و شوک دمایی خودداری کنید.

اگر دارای بیماری خاصی مانند صرع و ... هستید در مکان‌های آبی پرخطر شنا نکنید.

در زمان شنا یک نفر از دوستان و آشنایان خود را در ساحل دریا داشته باشید تا مراقب شما باشد و درصورت لزوم به نیروهای امدادی اطلاع دهد.

در اطراف استخر، حوض و چاه برای پیشگیری از سقوط و غرق شدگی حفاظ نصب کنید.

اگر شنا بلد نیستید برای نجات فرد غریق وارد آب نشوید زیرا احتمال زیاد خودتان هم درگیر خواهید شد.

مهندس صادق کرمی- کارشناس کاهش خطر و بلایا مرکز بهداشت شهدای انقلاب