افسردگی شایع ترین و مهم ترین بیماری روانپزشکی در بین گروه بزرگسال در ایران است، و به علت شیوع زیاد آن در اغلب کشورهای دنیا، هم اکنون این بیماری به لحاظ شیوع بیماری در رده چهارم جهان قرار دارد، و پیش بینی می شود که بیماری افسردگی تا سال 2022 در رده دوم  بیماری های شایع در انسان ها به ویژه در گروه بیماری های روانپزشکی دنیا قرار می گیرد.

افسردگی در خانم ها  2برابر بیش از آقایان دیده می شود؛ اما امروزه به دلایل مختلف آمار افسردگی در میان جوانان رو به افزایش است و در ایران نیز سیر صعودی داشته است. مطالعاتی که تاکنون در ایران درباره افسردگی انجام شده، بیانگر  این است که بیش از 20درصد از جامعه بزرگسال دچار نوعی اختلال روانی از جمله افسردگی هستند. 

علایم افسردگی

افسردگی علایم متعددی دارد و بر تمام ابعاد زندگی تاثیر می گذارد. علایم افسردگی را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

اگر  فردی  5  (یا  تعداد بیشتری )  از  نشانه های زیر در طول مدت 2 هفته داشته باشد و الزاما از بین این 5 نشانه دو نشانه خلق افسرده و فقدان علاقه یا لذت بارز باشد، در آن صورت از افسردگی رنج می برید0 سایر علائم افسردگی به شرح زیر می باشد:

• غمگینی
• اضطراب، نگرانی و دلواپسی
• احساس گناه (وقتی کاری خوب پیش نمی رود، فرد افسرده احساس می کند که کوتاهی کرده و مقصر است).
• خشم و عصبانیت
•  نوسان خلق (وضعیت روحی و حال فرد افسرده بدون دلیل خاص یا با کمترین دلیل تغییر می کند و گاهی خوب و گاهی بد است).
•  احساس درماندگی (اعتقاد به این که هیچ کاری از دستش بر نمی آید و هیچ کس نمی تواند به او کمک کند).
•  احساس ناامیدی (اوضاع همیشه همین طور خواهد ماند یا بدتر خواهد شد. آینده تاریک است و امیدی به آینده نیست).
•  احساس بی تفاوتی (بی تفاوتی نسبت به نزدیکان و کسانی که فرد آنها را دوست دارد).

تأثیر افسردگی بر وضعیت جسمی فرد، علایم و نشانه های زیر را به وجود می آورد:

·         افزایش یا کاهش خواب

·         افزایش یا کاهش اشتها

·         افزایش یا کاهش وزن

·         یبوست

·         تغییر در عادت ماهیانه در خانم ها

·         کاهش تدریجی تمایل جنسی

تأثیر افسردگی بر رفتار فرد علایم و نشانه های زیر را به وجود می آورد:

• گریه کردن بدون دلیل خاص یا با کمترین دلیل
• کناره گیری از دیگران و انزوا (فرد افسرده تنهایی را به شرکت در مهمانی و بودن در کنار دیگران ترجیح می دهد).
• زود از کوره در رفتن و عصبانی شدن
• نداشتن انگیزه (به صورت بی توجهی و اهمیت ندادن به آنچه که قبلا برای فرد مهم بود، نمایان می شود).
• عدم توجه به آراستگی و وضعیت ظاهری

توصیه هایی که به شما کمک می کند حالتان بهتر شود

• وقتی حوصله ندارید شاید خوشتان نیاید با دیگران صحبت کنید ولی بهتر است بدانید در چنین شرایطی حرف زدن با دیگران می تواند به شما کمک کند. با کسی که دوست دارید و در مورد موضوعی که دوست دارید، صحبت کنید.
• وقتی دلتان گرفته سعی کنید در زندگی خود تغییرات کوچکی ایجاد کنید. چیدمان اتاقتان را تغییر دهید، لباس های خود را عوض کنید، موهایتان را کوتاه کنید، اگر دارید به جایی می روید، از مسیر دیگری بروید.
• به یک دوست یا فرد مورد علاقه تلفن کنید. به دیدن یکی از آشنایان قدیمی بروید.
• سعی کنید هر روز سر ساعت خاصی از خواب بیدار شوید. حتی اگر دلتان نخواهد، به محض بیدار شدن، از رختخواب بیرون بیایید.
• سعی کنید حالت چهره خود را تغییر دهید. پژوهشگران معتقدند که حالت صورت شما می تواند احساستان را تغییر دهد. پس لبخند بزنید و اگر بی اختیار اخم کرده اید، سعی کنید اخم هایتان را باز کنید.
• زمانی که حالتان خوب است، فهرستی از آنچه که شما را خوشحال می کند تهیه کنید. همچنین فهرست دیگری از افرادی  که دیدن و حرف زدن با آنها برایتان لذت بخش است درست کنید. در هنگام ناراحتی به این فهرست ها مراجعه کرده و مواردی را که می توانید انجام دهید.
• سعی کنید علت افسردگی خود را پیدا کرده و به خود یادآوری کنید که با از بین رفتن این علت حال شما نیز بهتر خواهد شد.
• فهرستی از خصوصیات مثبت و توانائی های خود و فهرست دیگری از موفقیت های خود تهیه کنید. حتی موارد کوچک را نیز در این فهرست بنویسید. می توانید از نزدیکان خود در این مورد کمک بگیرید. هر وقت احساس بی ارزشی و ناراحتی می کنید این فهرست را مرور کنید.
• سرگرمی هایی برای خود پیدا کنید. منظور از سرگرمی، کارهایی است که صرفاً برای لذت بردن انجام می دهید.
• در کارهای داوطلبانه و خیریه شرکت کنید.

·         اعتقادات مذهبی خود را تقویت کرده و به خدا توکل کنید.

• هر بار کاری را خوب انجام می دهید یا هر وقت که حالتان خیلی خوب است، احساس و افکار خود را یادداشت کنید. مرور این نوشته ها در زمانهایی که احساس خوبی ندارید، به شما نشان می دهد که این حال بد شما پایدار نبوده و مدتی بعد احساس بهتری خواهید داشت.
• از نرمش و ورزش غفلت نکنید. هر کاری که شامل فعالیت و تحرک جسمانی باشد، حالتان را بهتر خواهد کرد. اگر هنگام پیاده روی افکار منفی به شما هجوم می آورد به ورزش دیگری بپردازید. نرمش و ورزش های موسوم به ایروبیک (ورزش های هوازی) و شنا بسیار مفید می باشند.
• بپذیرید که هر فرد توانایی ها و خصوصیات متفاوتی دارد. روی خصوصیات خاص خود تأکید کنید.

ندا خورشیدیان – مسوول واحد سلامت روان مرکز بهداشت شهدای انقلاب