انقلاب الگوی رشد هر نوزاد با نوزاد دیگر تا حدودی متفاوت است که این تفاوت نگران کننده نیست؛ باید بدانیم که رشد نوزاد ممکن است به ژن و مدل رشدی خودش وابسته باشد، اما رشدشان در هر سن باید در محدوده ‌ای قرار بگیرد و تغییرات زیادی در آن وجود نداشته باشد؛ یک نمودار متناسب از روند رشد قد و وزن کودک با توجه به سن او می‌ تواند به ما در اندازه ‌گیری قد و وزن کودک کمک کند و این امکان را به ما بدهد که بتوانیم او را با همسالان خود مقایسه کنیم؛ با توجه به این نمودار متوجه می‌شویم که رشد کودک روندی منظم و سالم را طی می‌کند یا خیر؛ اگر پزشک میان رشد کودک و نمودار تعیین شده تغییرات قابل توجهی را ببیند ما را برای انجام اقدامات لازم در جریان می‌ گذارد.

 نمودار قد و وزن در کودک دختر و پسر متفاوت از یکدیگر است و به این دلیل که الگوی رشدی آنها با هم تفاوت‌ هایی دارد، پسرها نسبت به دخترها قد بلندتری دارند و وزن‌ آنها سنگین ‌تر است.

آماده کردن نمودار قد و وزن کودک

پس از تولد نوزاد، پزشک به طور مرتب قد و وزن او را بررسی می کند؛ در هر معاینه، قد، وزن و دور سر کودک اندازه گیری می شود و نسبت به آنها در محل مربوط علامت ‌هایی قرار می‌ گیرد؛ این علامت ‌ها نموداری را تشکیل می‌دهند که می ‌توان با آن به رشد کودک و چگونگی افزایش قد و وزنش پی برد، این نمودارها با استانداردهای اعلام شده مقایسه می‌ شوند، نسبت به سیر و تحول کودک و مقایسه با استانداردها، سلامت و تغدیه مناسب کودک تایید می ‌شود.

نکاتی برای آگاهی از نمودار قد و وزن کودک

به خاطر داشته باشیم ممکن است در هنگام اندازه ‌گیری، کودک ما حرکت داشته باشد یا پیچ و تابی را در بدنش ایجاد کند، به همین علت ممکن است در بعضی مواقع نمودار قد و وزن او به درستی علامتگذاری نشود.

تعداد دفعات اندازه گیری نمودار قد و وزن کودک

با یک بار اندازه ‌گیری ممکن است اطلاعات خوب و کافی به دست شما نرسد، این احتمال وجود دارد که در هنگام بررسی قد و وزن کودک به اسهال مبتلا شده باشد و وزن خود را از دست بدهد که پس از بهبودی وزن خود را باز می‌یابد، بنابراین اندازه‌ گیری باید با تعداد دفعات زیاد انجام شود.

‌تحقیق و ارزیابی

محدوده طبیعی وزن، طیف گسترده‌ای دارد که برای بررسی و آگاهی از آن نیازمند تحقیق و ارزیابی هستید و نمی ‌توانید بدون آموزش و تحقیق به خوبی از آن آگاه شوید که این مورد گاهی می‌تواند باعث نگرانی بی‌ مورد شما شود.

نمودار قد و وزن کودک و دلایل بروز اختلالات رشد

تغذیه مناسب، ویتامین‌ ها و کالری‌ های مناسب برای رشد کودک را به بدن او می ‌رساند، اما اگر این تغذیه نامتناسب باشد می ‌تواند رشد کودک را تحت تاثیر قرار دهد و آن ‌را از الگوی متناسب دور کند، همچنین تا 6 ماهگی منبع اصلی تغذیه کودک برای رشد متناسب باید شیر مادر باشد.

اهمیت سلامت مادر در بارداری

سلامت مادر در زمان بارداری باعث می‌ شود مواد مغذی به خوبی در بدن جنین ذخیره شود و رشد او را به ویژه تا سال ‌های نخست زندگی تحت تاثیر قرار می‌ دهد؛ اگر مادر در دوران بارداری سلامت کامل نداشته باشد، رشد کودک را از الگوی اصلی خارج می‌ کند و باعث می‌ شود سیر تکامل به طور طبیعی انجام نشود.

وزن نامتناسب نوزاد در زمان تولد

وزن نوزاد در زمان تولد نشان می‌ دهد که در دوران بارداری چگونه تغذیه شده است؛ این موضوع را به یاد داشته باشیم که اگر وزن او در تولد کم باشد ممکن است روند رشد او به سرعت طی شود، اما اگر رشد در او به خوبی صورت نگیرد، نشانه وزن نامتناسب در زمان تولد است.

بیماری‌ های معمولی

بیماری‌ هایی مانند گوش‌ درد و آنفلوآنزا می ‌تواند رشد کودک را برای یک مدت کوتاه تحت تاثیر قرار دهد، پس از بهبودی این بیماری ‌ها، وزن از دست رفته بازگشته و الگوی رشد به حالت اولیه آن باز می‌ گردد.

سلامت مادر پس از زایمان

اگر مادر پس از زایمان دچار افسردگی یا هر بیماری دیگری شود به خوبی نمی ‌تواند به کودک خود رسیدگی کند؛ این دوره یکی از مهم ‌ترین دوره ‌های تاثیرگذار در رشد است و می‌ تواند تا سال ‌های آینده، زندگی ‌اش را تغییر دهد، در نتیجه الگوی رشد او دچار تغییر می شود.

مشورت با پزشک

در بعضی مواقع ممکن است به خوبی متوجه الگو و نمودار رشدی کودک تان نباشید، در این حالت ممکن است نگرانی ‌های زیادی در شما ایجاد شود یا مورد مهمی باشد که آن ‌را نادیده بگیرید؛ در این حالت باید با پزشک مشورت کنید تا ابهام را برای شما از بین ببرد، اگر متوجه آهسته و کند شدن فرآیند رشد کودک شدید در این باره با متخصص مربوطه مشورت کنید تا مشکل را برطرف کند

زهره ابجدیان – کارشناس واحد سلامت خانواده و جمعیت مرکز بهداشت شهدای انقلاب