یکی از مهمترین سرمایه های جامعه در دنیای امروز، نیروی انسانی شاغل در محیط های کاری می باشد، که در گردش چرخ های اقتصادی جامعه و ارتقاء کیفیت زندگی در جامعه امروزی نقش بسزایی را ایفا می کنند، و تضمینی برای شکوفایی اقتصادی و توسعه ای پایدار می باشد؛ استمرار حرکت در مسیر توسعه نیز خود مستلزم حفظ این نیرو از طریق اعمال سیاست های حمایتی از جمله تأمین خدمات بهداشتی برای آنان است.

افراد شاغل که بخش قابل توجهی از جمعیت فعال را تشکیل می‌دهند حداقل یک سوم روز و یا حتی نصف روز خود را در محیط کار می‌گذرانند، و بطور معمول یک وعده غذایی و یک میان وعده خود را در محیط کار مصرف می‌کنند؛ تامین غذای مغذی و سالم سبب ارتقا سلامت و افزایش بازده کاری کارکنان می‌شود، و تغذیه‌ی نامناسب نیز فقط بر سلامتی ما تأثیر نمی‌گذارد، بلکه با تأثیر منفی بر تمرکز و سطح انرژی می‌تواند بر عملکرد ما در محل کار اثرگذار باشد و بدخلقی، ناامیدی و بی‌حوصلگی به دنبال داشته‌ باشد.

تقریبا تمام کسانی که در بیرون از منزل فعالیت می کنند، حداقل یک وعده از غذای خود را در محل کار خود، اغذیه فروشی ها، فست فودها، و یا رستوران های کارخانه ها و سایر محیط های کار صرف می کنند؛ اغلب غذاهایی که خارج از خانه طبخ می شود به دلیل داشتن چربی و نمک زیاد، می تواند زمینه ساز ابتلا به بیماری های غیر واگیر مانند چاقی، دیابت، افزایش فشارخون، بیماری های عروقی قلب و مغز، بیماری های اسکلتی استخوانی، گردد.

امروزه چاقی و اضاف وزن یکی از مشکلات عمده تغذیه ای جهان و همچنین کشور ما بشمار می رود و در حدود یک میلیارد نفر از مردم جهان دچار اضافه وزن و چاقی هستند؛ یکی از دلایل عمده آن الگوی مصرف غذایی است؛ مصرف غذاهای چرب و سرخ کرده و پر نمک، باعث افزایش فشار خون و افزایش کلسترول می شود، که با رعایت تغذیه مناسب در محیط کار می توان از ابتلا به این بیماری ها پیشگیری کرد.

نکات مهم تغذیه ای در محیط کار:

- مصرف قندها و کربوهیدرات های ساده مثل قندو شکر و نان های سفید و برنج، اگر چه در کوتاه مدت به بالا رفتن قند خون کمک می کند، ولی با تحریک ترشح انسولین، ورود گلوکز به سلول را تسریع کرده و در نهایت کاهش قند خون و عوارض ناشی از آن مانند خستگی، خواب آلودگی و کاهش بازده کاری را بدنبال دارد.

- نحوه تغذیه در محیط کار می تواند به افزای هم کمک کند؛ استرس همراه با تغذیه نامناسب و بی تحرکی زمینه را برای ابتلا به بیماری های مزمن فراهم می کند؛ سطح هورمون های مولد استرس مانند کورتیزول با مصرف غذاهای چرب و هورمون آدرنالین در اثر مصرف زیاد قند و شکر و کافئین ( در چای، قهوه و نوشابه های گازدار) در خون بالا می رود.

- بجای مصرف غذاهای پرچرب و سرخ شده، در صورت امکان از غذاهای بخارپز، آبپز و یا کبابی استفاده شود.

بخاطر داشته باشید، که با پیروی از یک الگوی غذایی سالم در محیط کار نه تنها از اضافه وزن و چاقی، ایتلا به بیماری های قلبی عروقی، دیابت و سایر بیماری ها پیشگیری کرده اید، بلکه با بهبود عملکر د و افزایش بازده کاری موجبات ارتقاء خود را در محیط کار فراهم می کنید.

نکات ساده و کاربردی برای تغذیه سالم در محیط کار:

- برای داشتن تغذیه سالم در محیط کار سعی کنید از وعده‌های غذایی صرف‌ نظر نکنید؛ این ‌که چه زمانی غذا می‌خورید و بین وعده‌های غذایی شما چقدر فاصله زمانی وجود دارد، به اندازه‌ی خوردن غذای خوب و دریافت مواد مغذی مناسب در رژیم غذایی مهم است.

- برای داشتن تغذیه سالم در محیط کار سعی کنید آب کافی بنوشید؛ کمبود آب بدن در محل کار می‌تواند به بهره‌وری پایین، کاهش توانایی شناختی، زمان واکنش کندتر و حتی روحیه‌ی ضعیف منجر شود، به همین دلیل آب‌رسانی به بدن مهم است؛ البته باید سعی کنید برای آب‌رسانی به بدن آب بنوشید، نه مایعات شیرین و کافئین‌دار، زیرا ممکن است اثرات جانبی منفی (کم‌آبی بدن، افزایش قند خون و اختلال در خواب) به ‌همراه داشته‌باشد.

- برای داشتن تغذیه سالم در محیط کار بهتر است، میان ‌وعده‌ی مناسب میل کنید؛ آجیل و مغزها، میوه‌ها و سبزیجات بخورید؛ هویج، فلفل دلمه ای، کرفس و حتی لوبیا سبز میان وعده‌هایی عالی هستند؛ اگر گرسنگی باعث حواس‌پرتی مکرر شما می‌شود، برخی از این میان‌وعده‌های پرپروتئین را امتحان کنید: تخم‌مرغ آب‌پز، ماست، پنیر و یا سویا.

- آگاهانه غذا بخورید. غذا خوردن آگاهانه به این معناست که هنگام خرید، تهیه، سرو و مصرف غذا کاملا مراقب هستید.

اعظم زمانی – کارشناس ارشد تغذیه مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز