ید یکی از عناصر نادر در طبیعت است  که بدن انسان روزانه به میزان کمی به آن نیاز دارد. مهم ترین نقش ید در بدن شرکت در ساختمان هورمون های تیروئیدی است که نقش مهمی در رشد و تکامل اندام های حرکتی و سیستم عصبی، عملکرد طبیعی مغز، حفظ دمای بدن، تولید انرژی و سوخت و ساز ایفا می کند.

غذاهای دریایی مانند ماهی و میگوی آب شور سرشار از منابع غذایی ید می باشند؛ همچنین مقدار ید موجود در شیر، لبنیات و تخم مرغ با توجه به میزان ید خاکی که حیوان در آن پرورش یافته است، متغیر می باشد .از آنجایی که خاک بسیاری از مناطق جهان از جمله ایران میزان ید کافی ندارد و همچنین سرانه مصرف غذاهای دریایی در ایران پایین می باشد، مصرف نمک یددار جهت پیشگیری و کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید ضروری است.

عوارض کمبود ید

کمبود ید در سنین مختلف عوارض گوناگونی دارد؛ از اختلالات ناشی از کمبود ید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گواتر
• عقب افتادگی جسمی و ذهنی
• اختلالات عصبی و روانی
•  مرده زایی
• لوچی چشم
• کرو لالی
• سقط جنین و ناهنجاری های مادر زادی
• کاهش ضریب هوشی در کودکان

سنگ نمک یا نمک تصفیه شده؟

در اکثر جوامع، روزانه به میزان معینی نمک مصرف می شود، در نتیجه خانواده با مصرف آن به آسانی ید مورد نیاز خود را دریافت می کند؛ از طرفی اضافه کردن ید به نمک تاثیری بر بو یا طعم آن نداشته و اثر سویی نیز برای مصرف کننده ندارد.

همچنین در طی فرآیند تصفیه، ناخالصی های محلول و نامحلول نمک و فلزات سنگین از آن حذف می گردد؛ نمک های غیر تصفیه علاوه بر نداشتن ید، حاوی ناخالصی ها نامحلول نظیر شن، ماسه، گچ و ناخالصی های محلول، از جمله  عناصر سمی سرب، کادمیم و آرسنیک هستند که در دراز مدت می تواند باعث ایجاد بیماری های کلیوی، گوارشی، مسمومیت، کم خونی و حتی سرطان شود، لذا باید در هنگام خرید به درج عنوان "نمک تصفیه شده یددار " روی بسته بندی توجه کرد.

نحوه نگهداری نمک یددار تصفیه شده

نمک یددار تصفیه شده باید دور از نور، رطوبت و در ظروف درب بسته از جنس پلاستیک، چوب، سفال و شیشه های تیره رنگ نگهداری شود؛ همچنین توصیه های کاربردی در خصوص مصرف نمک یددار تصفیه شده به شرح زیر می  باشد:

• میزان مورد نیاز نمک روزانه هر فرد بالغ معادل 5-3 گرم می باشد.
• جهت حفظ حداکثری ید در نمک بهتر است، در انتهای زمان طبخ غذا نمک به آن اضافه شود.
• جهت اجتناب از مصرف بیش از حد نمک، نمکدان را سر سفره نیاورید.
• از مصرف غذاهای آماده، کنسروها، آجیل های شور، پفک، چیپس، سوسیس و کالباس که میزان نمک آنها بالاست، اجتناب کنید.