در سه ماهه اول بارداری به ویژه 8 هفته نخست بارداری که سلول های مغزی جنین در حال شکل گیری است ، روزه داری به خصوص در ایامی که ساعات آن طولانی است و به حدود 16 ساعت می رسد، ممکن است صدمات جبران ناپذیری به رشد جنین بزند. در سه ماه سوم بارداری نیز بخش عمده انرژی جنین از قند خون (گلوکز خون مادر) تامین می شود و روزه داری با ایجاد ترکیبات کتونی حاصل از سوخت چربی های بدن برای تامین انرژی می تواند به سیستم عصبی جنین لطمه بزند. بنابر این در سه ماه اول و سوم بارداری روزه گرفتن توصیه نمی شود.

 در سه ماه دوم بارداری با نظر پزشک و متخصص تغذیه اگر مادر کم وزن نباشد و جنین او با توجه به سن جنینی رشد خوبی داشته باشد و همچنین فشار خون طبیعی و کالری و مواد غذایی کافی دریافت نماید و بیماری خاصی نداشته باشد قادر به روزه گرفتن می باشد.

در مادران شیرده نیز از آنجا که در 6 ماهه اول شیردهی تنها منبع غذایی نوزاد، شیر مادر است و دیده شده که روزه داری سبب اختلال در شیردهی و به دنبال آن اختلال در وزن گیری کودک می گردد، بهتر است در این ایام از روزه داری خودداری نمایند.

در 6 ماهه دوم شیردهی نیز و با شروع تغذیه کمکی، به شرط اینکه مادر شیرده از برنامه غذایی صحیح پیروی کند و منحنی رشد کودک طبیعی باشد، گرفتن روزه منعی ندارد؛ در این دوره رژیم غذایی مادر باید غنی از پروتئین و ریز مغذی ها از جمله آهن، کلسیم و انواع ویتامین ها باشد؛ بنابر این در صورتی که مادر شیرده مایل به گرفتن روزه در ماه مبارک رمضان است باید نکات زیر را رعایت کند:

در وعده سحر و افطار و شام منابع پروتئین مانند گوشت، مرغ، ماهی و یا تخم مرغ و حبوبات و همچنین انواع سبزی و سالاد و میوه را در رژیم غذایی خود بگنجاند.

برای تامین کلسیم، بخشی از پروتئین و ویتامین های گروه B به میزان 2تا 3 لیوان شیر و یا معادل آن از ماست و پنیر روزانه استفاده کند.

پس از افطار و تا قبل از خواب و تا سحر حداقل 8 لیوان آب و مایعات مصرف کند که به دلیل کم آبی بدن حجم شیر مادر کم نشود.

از انجام کارهای سنگین و خسته کننده در طول روز خودداری کرده و استراحت کافی برای حفظ انرژی داشته باشد.

محبوبه پورجم –کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهدای انقلاب