تالاسمی شایع ترین بیماری ژنتیک در ایران است، و نسبت به سایر همو گلوبینوپاتی ها مانند کم خونی داسی شکل با داشتن بیش از 200 جهش ژنی مختلف از ژنتیک نسبتاً پیچیده ای برخوردار است.
تالاسمی به دو شکل "مینور" و "ماژور" وجود دارد؛ در فرد مینور هیچ علامتی از بیماری تالاسمی بروز نمی کند و تنها ناقل تالاسمی محسوب می شود، اما در فرد مبتلا به تالاسمی ماژور که از پدر و مادر ناقل یا همان تالاسمی های مینور متولد می شود، بیماری شدت بیشتری پیدا می کند و محکوم به دارو درمانی تا آخر عمر است. 

تالاسمی ماژور یک کم خونی ارثی است که به دلیل نقص در ساختمان هموگلوبین، گلوبول های قرمز تولید شده عمر طبیعی نداشته و به سرعت از بین می روند و حاصل آن کم خونی شدید است که رشد و تکامل و فعالیت اعضای حیاتی بدن را مختل می کند.          

تزریق خون در بیماران تالاسمی یک پایه مهم درمانی محسوب می شود؛ با تزریق خون و وارد شدن گلبول های قرمز سالم، اثرات درمان نمایان می شود، ولی تزریق مداوم خون باعث تجمع آهن در بدن بیماران تالاسمی می شود و بیمار باید برای جلوگیری از عوارض آن ضمن تزریق مادام العمر ماهانه خون، تقریباً هر روز داروی دفع کننده آهن مصرف کند، از این رو دغدغه تزریق و تهیه دارو همواره همراه بیمار است.

با توجه به ارثی بودن بیماری تالاسمی، آموزش و اطلاع رسانی مهمترین رکن در پیشگیری و تحت کنترل در آوردن آن است؛ از سوی دیگر مادام العمر بودن بیماری و هزینه سنگین درمان، لزوم حمایت اجتماعی از این بیماران را موجب شده است؛ به همین دلیل فدارسیون جهانی تالاسمی برای جلب افکار عمومی از سال 1994 میلادی (1372 شمسی) روز هیجدهم اردیبهشت را به عنوان روز جهانی تالاسمی نامگذاری کرده است.

همچنین طرح غربالگری تالاسمی از سال 1376 در کشور به صورت جدی اجرایی شد، و از سوی دیگر سقط جنین مبتلا به تالاسمی قبل از 4 ماهگی نیز با تلاش فراوان متولیان امر از حدود سال 82 قانونی شد، و در واقع این 2 گام اساسی در کنترل بیماری تالاسمی برداشته شد.      

نکته بسیار مهم در رابطه با بیماری تالاسمی، ارثی بودن آن است که می توان با آگاه سازی عمومی نسبت به این موضوع به خوبی گسترش این بیماری را مهار کرد.

زهرا جهاندارپور – کارشناس واحد پیشگیری از بیماری های غیر واگیر مرکز بهداشت شهدای انقلاب