بدانیم و اقدام کنیم؛ نقش بیش از 70 درصد عوامل و خطای انسانی در بروز تصادفات
افزایش حوادث و آسیب های گوناگون یکی از مهمترین خطرات تهدید کننده زندگی انسان ها در مناطق و کشورهای مختلف جهان می باشد که سالانه باعث مرگ بیش از 6 میلیون نفر در جهان میگردد .
افزایش حوادث و آسیب های گوناگون یکی از مهمترین خطرات تهدید کننده زندگی انسان ها در مناطق و کشورهای مختلف جهان می باشد که سالانه باعث مرگ بیش از 6 میلیون نفر در جهان میگردد .
در این میان، حوادث رانندگی و ترافیکی یکی از شایعترین حوادث بوده که سالانه جان بسیاری از مردم را در جهان به خطر میاندازد. بر اساس مطالعات، بار جهانی بیماری های تخمین زده شده که از نظر تعداد سال هایی از عمر که با مرگ زودرس یا ناتوانی از دست میروند، در سال 2010 سوانح رانندگی در جهان رتبه هشتم داشته است. بر اساس گزارش سال 2008 سازمان جهانی بهداشت، میزان مرگ و میر کودکان زیر 15 سال به دلیل سوانح ترافیکی در کشورهای آفریقایی با درآمد سرانه پائین و متوسط و کشورهای اروپائی با درآمد سرانه بالا دارای تفاوت بسیار زیادی می باشد.
بر اساس مطالعات ملی بار بیماری ها و آسیب ها در ایران، در طی سال های اخیر سوانح رانندگی مقام نخست از نظر تعداد سالهای از دست رفته عمر به دلیل مرگ زودرس در کشورمان را دارا بوده است؛ بر اساس آخرین تحقیقات حوادث مرتبط با حمل و نقل در فاصله سال های 1382 الی 1389 عامل 47/24 درصد از کل مرگ ها بوده است، و میانگین سن قربانیان حوادث رانندگی 37 سال بوده است .
کمتر خانواده ایرانی پیدا می شود که غم و اندوه تصادفات رانندگی را تجربه نکرده باشد. هر انسانی که در تصادفات جاده ای ناتوان، مجروح و یا کشته می شود، بخشی از افراد دیگر جامعه ،مانند خانواده و جمع دوستان را متأثّر می سازد. با توجه به این که 70 درصد کشته شدگان سرپرست خانواده هستند که با مرگ و از کار افتادگی آنها پیامدهای ناگواری گریبانگیر خانواده های آنها می شود، و بعضاً به سمت فقر و تنگدستی پیش می روند؛ چه بسا معلولیت های جسمی و نقص عضو و دردهای مزمن مجروحان تصادفات رانندگی، سلامت روان آنها را نیز به خطر می اندازد.
اختلالات اضطرابی و استرس های بعد از حادثه یکی از اختلالات روانی شایع در جوامع بشری است که به نوبه خود گروه دیگری از ذخایر نیروی انسانی کشور را تحت تأثیر قرار می دهد.
تصادفات رانندگی علاوه بر این که منابع انسانی را در کشور تهدید می کند، پیامدهایی نظیر بی سرپرست شدن و متزلزل شدن نهاد خانواده ها و بی خانمانی کودکان با از دست دادن والدین بر اثر تصادفات را در پی دارد.
عوامل انسانی بیشترین نقش را در حوادث رانندگی به خود اختصاص داده است، به طوری که حدود 70 تا 90 درصد خطای انسانی در کلیه تصادفات نقش دارند.
همچنین عوامل انسانی می تواند شامل خصوصیات راننده، رفتار، توانایی فیزیولوژیکی و روحی راننده و بی توجهی عابران به مقرّرات می باشد؛ اما آنچه در صدر علل افزایش تلفات قرار دارد فرهنگ نادرست رانندگی و عدم رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی است.
از فاکتورهای رفتاری انسان در حوادث و سوانح می توان، به بی توجهی رانندگان به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی و بی توجهی به علائم هشدار دهنده، عجله و شتاب بی مورد و رانندگی با سرعت بسیار بالا، استفاده نکردن از کمربند ایمنی، حواس پرتی و عدم هوشیاری در حین رانندگی، مانند استفاده ازگوشی موبایل درحین رانندگی، خستگی و خواب آلودگی، مصرف مواد مخدر، محرک و الکل نیز اشاره کرد.
"ندا خورشیدیان" مسوول واحد سلامت روان مرکز بهداشت شهدای انقلاب
نظر دهید