نهم اکتبر مصادف با هفدهم مهرماه، به نام «روز جهانی تخم مرغ» نامگذاری شده است، تا ارزش غذایی تخم مرغ با برنامه های مختلف آموزشی و فرهنگی به مردم جامعه  اطلاع رسانی شود؛ در راستای گرامیداشت این روز شعار امسال "مصرف تخم مرغ برای زندگی بهتر" می باشد.

تخم مرغ یکی از معدود غذاهایی کامل طبیعی است که نیازهای بدن را به طور متعادل تامین می کند؛ عمده ترین ویژگی تخم مرغ و وجه تمایز آن با سایر مواد غذایی، ترکیب کامل پروتئینی آن و مواد مهم موجود در آن نظیر کولین، لوتئین، گزانتین و تولید بسیار کم انرژی است؛ همچنین امروزه ثابت شده، مزایا و نقش تخم مرغ در سلامتی بدن به قدری است که نباید آن را از رژیم غذایی حذف کرد.

ارزش غذایی یک تخم مرغ معادل 30 گرم از انواع گوشت (قرمز ، مرغ ، ماهی ) و نصف لیوان حبوبات پخته است؛ همچنین قابلیت جذب پروتئین تخم مرغ نسبت به سایر منابع پروتئینی مانند لبنیات ، گوشت و حبوبات بالاتر است.

تخم مرغ حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز بدن می باشد؛ گزانتوفیل موجود در زرده تخم مرغ اثر ضد سرطانی دارد، و خوردن یک عدد تخم مرغ در روز برای سلامت قلب بسیار مفید است.

باورهای غلط در مورد کلسترول تخم مرغ

خوردن تخم مرغ حتی بیش از یک عدد در روز در بسیاری از افراد بدون ارتباط به جنس، سن و نژاد، نه تنها باعث افزایش کلسترول خون نمی شود بلکه برای سلامت قلب نیز می تواند مناسب و مفید هم باشد .

تغذیه با تخم مرغ نه تنها نسبت LDL و HDL  خون را که مهمترین شاخص برای تعیین احتمال خطر بیماری های قلبی است را  تغییر بسیار کمی می دهد، بلکه بر روی احتمال بروز بیماری های قلبی-عروقی اثری ندارد، و باعث کاهش پاسخ های التهابی در بدن می شود.

چه افرادی باید در مصرف تخم مرغ احتیاط کنند؟

مصرف تخم مرغ به دلیل ارزش غذایی بالا نباید در هیچ گروه سنی حذف شود، بلکه باید در موارد محدودیت مصرف، مقدار مصرف آن با نظر پزشک معالج کاهش یابد.

در بیماران مبتلا به دیابت، فشار خون بالا و بیماری های قلبی- عروقی، تا حدود 3 عدد در هفته پیشنهاد می شود؛ البته بایستی در نظر داشت، از خوردن غذاهای چرب و پر نمک نیز همراه تخم مرغ خودداری کرد و روش پخت تخم مرغ نیز بدون روغن صورت گیرد که در اینصورت نه تنها خطری نخواهد داشت بلکه در این گروه های خاص مفید هم خواهد بود .

در نگهداری تخم مرغ به چه نکاتی باید توجه کرد؟

بلافاصله پس از خرید تخم مرغ، آنرا به یخچال منتقل کنید.

تخم مرغ بسته بندی شده را با بسته اصلی آن در یخچال نگهداری کنید.

تخم مرغ ها را برای نگهداری شستشو نکنید، زیرا راه ورود میکروب از طریق منافذ موجود روی پوسته باز می شود و آلودگی به داخل آن راه می یابد.

در زمان طبخ تخم مرغ چه نکاتی باید مد نظر باشد؟

استفاده از تخم مرغ آب پز ( بصورت سفیده و زرده کاملاً سفت شده ) سالم ترین راه مصرف تخم مرغ می باشد.

از مصرف تخم مرغ های خام به علت احتمال وجود آلودگی و ایجاد مسمومیت غذایی بپرهیزید.

تخم مرغ را در هنگام مصرف بصورت جداگانه بشکنید تا در صورت مشاهده علائم فساد آن را مصرف نکنید.

وجود لکه های خون (مویرگ های خونی) در داخل تخم مرغ علامت نطفه دار بودن و رشد جنین است که هم از نظر شرعی و هم از نظر بهداشتی مصرف آن جایز نیست.

حلقه سبز اطراف زرده تخم مرغ آب پز نشانه پختن بیش از حد آن است، و دلیل آن ترکیب گوگرد و آهن موجود در زرده می باشد؛ این رنگ در حالتی که تخم مرغ در آب محتوی آهن زیاد پخته شود نیز بوجود می آید؛ همچنین تخم مرغ نیمرو اگر در حرارت بسیار زیاد پخته شود و یا در مجاورت گرما به مدت طولانی قرار گیرد نیز ظاهری سبز پیدا می کند، و مصرف این قسمت رنگی برای سلامتی خطری ندارد .

اعظم زمانی - کارشناس ارشد تغذیه واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت شهدای انقلاب