آسم یک مساله بهداشتی برای کلیه جوامع اعم از توسعه یافته و در حال توسعه به شمار می رود؛ طبق آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از 300 میلیون نفر در سراسر دنیا از بیماری آسم رنج می برند؛ همچنین سالانه حدود 300 هزار نفر به علت این بیماری جان خود را از دست می دهند.

آسم شایع ترین بیماری مزمن کودکی است؛ علاوه بر کودکان و نوجوانان، بزرگسالان نیز از این بیماری رنج می برند؛ آسم واژه ای یونانی است و بیانگر بیماری است که در آن علایم مکرر سرفه، تنگی نفس همراه با خس خس سینه و احساس خفگی وجود دارد؛ در واقع آسم بیماری التهابی مزمن و غیرواگیر ریه است.

علل بروز آسم :

علت دقیق و اصلی آسم هنوز نامشخص است ولی آنچه که تاکنون روشن شده، ‌نشان می دهد که آسم محصولی از ترکیب عوامل محیطی، ‌سبک و نحوه زندگی و خصوصیات زیستی و ذاتی افراد می باشد .

داشتن سابقه خانوادگی به انواع آلرژی ها، احتمال بروز آسم در افراد را بیشتر می کند؛ همچنین تماس با عواملی همچون دود ‌سیگار،‌ عوامل عفونی ویروسی و بعضی مواد حساسیت زا می تواند باعث بروز آسم گردد.

سیر بیماری آسم :

اگرچه آسم همه گروه های سنی را درگیر می کند، اما شروع آسم در اغلب موارد از اوایل دوران کودکی است؛ اغلب کودکان با افزایش سن علایم کمتری خواهند داشت، اگر چه در بعضی از آنها ممکن است شدت علایم ثابت بماند و یا حتی بیشتر شود ولی پیش بینی این امر بطور قطعی ممکن نیست.

علایم آسم :

سرفه خشک یا همراه با خلط اندک و خس خس متناوب، مهمترین علائم آسم هستند؛ از دیگر علائم آسم می توان به تنگی نفس و احساس فشار در قفسه سینه اشاره کرد، که در سنین بزرگسالی بیشتر مشاهده می شود.

علائم آسم عموما متناوب و متغیر بوده و اغلب در شب و اوایل صبح شدیدتر می شود؛ این علائم به ویژه در هنگام ورزش، مواجهه با دود سیگار، هوای سرد، عفونت های ویروسی دستگاه تنفس و مواد حساسیت زا تشدید می گردد؛ همچنین با توجه به این ‌که علائم آسم در دیگر بیماری های ریوی نیز مشاهده می شود، توجه به تشخیص های زودهنگام به خصوص در سنین کمتر از 5 سال و افراد بالای 40 سال حائز اهمیت است.

حمله آسم :

وقتی شدت علایم آسم از حد معمول بیشتر شود به آن حمله آسم گفته می شوذ؛ همه حملات آسم مشابه هم نیستند و شدت های متفاوتی دارند بعضی از آنها می توانند آنقدر شدید باشند که سبب مرگ در افراد شود.

تشخیص آسم :

گرفتن شرح حال کامل بیماران و معاینه بالینی توسط پزشک بطور معمول پایه اصلی در تشخیص بیماری است، لذا بروز سرفه های طولانی و مکرر بیش از 4 هفته ،خس خس سینه مکرر و تنگی نفس در هر فرد ،‌احتمال آسم را قویا ‌مطرح مب کند .

در تشخیص بیماری علاوه بر شرح حال و معاینه بالینی از روش های سنجش عملکرد ریوی نظیر اسپیرومتری (تست تنفس) نیز کمک گرفته می شود .

محبوبه دهقانی – کارشناس واحد پیشگیری از بیماری های غیرواگیر مرکز بهداشت شهدای انقلاب