با وجود همه دشواری‌ها، می‌توان از بحران‌ها عبور کرد و حتی روابط خانوادگی را قوی‌تر ساخت. نخستین گام، مدیریت هیجانات است؛ احساساتی مانند ترس، خشم یا غم طبیعی‌اند، اما باید به‌ درستی کنترل شوند. والدین باید موقعیت‌های استرس‌زا را بشناسند و پیش از واکنش، خود را آرام کنند. در زمان عصبانیت فرزند نیز بهتر است نصیحت نکنند و تنها با پذیرش احساس او کمکش کنند تا آرام شود.

کنترل افکار منفی هم نقش مهمی دارد؛ در بحران‌ها ذهن پر از نگرانی می‌شود، اما جایگزین کردن افکار منفی با جملات امیدبخش می‌تواند استرس را کاهش دهد و احساس توانمندی را برگرداند. والدین باید بدانند که داشتن افکار ناراحت‌کننده طبیعی است، اما نباید اجازه دهند بر رفتارشان تسلط پیدا کند.

در این دوران لازم است نیازهای اساسی خانواده مثل امنیت، غذا و سلامت در اولویت باشد. توجه به این نیازهای پایه‌ای، احساس کنترل و آرامش بیشتری ایجاد می‌کند. همچنین والدین باید از خود انتظارات منطقی داشته باشند و توقع نداشته باشند در شرایط بحرانی مانند روزهای عادی عمل کنند.

حفظ رابطه مثبت میان والدین اهمیت زیادی دارد. درگیری و تنش میان پدر و مادر، اثر مستقیم بر احساس امنیت کودکان دارد. همکاری، گذشت، حمایت و کنترل خشم در این دوران می‌تواند به کاهش تعارضات کمک کند؛ از سوی دیگر، والدین نباید از مراقبت از خود غافل شوند. توجه به سلامت روحی و جسمی، استراحت کافی، گفت‌وگو با دوستان و در صورت نیاز مشاوره گرفتن از متخصصان، از عوامل مهم حفظ آرامش است.

در نهایت، بهترین راه عبور از بحران، حفظ ارتباط صمیمی با فرزندان است. گفت‌وگو، بازی و انجام فعالیت‌های مشترک، احساس امنیت و محبت را در دل فرزندان تقویت می‌کند. والدین باید از سرزنش یا تحقیر فرزندان پرهیز کنند و با مهربانی اشتباهات آن‌ها را اصلاح نمایند. زمانی که کودک احساس کند پدر و مادرش او را درک می‌کنند و به احساساتش احترام می‌گذارند، رابطه‌ای امن و عمیق شکل می‌گیرد که می‌تواند همه اعضای خانواده را در برابر بحران‌ها مقاوم‌تر کند.

ندا محمدی – کارشناس واحد سلامت روان مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز