استفاده از سیگارهای الکترونیکی با مجموعه‌ای از نگرانی‌های جدی بهداشتی همراه است؛ پژوهش‌ های مختلف نشان داده‌اند که ترکیبات شیمیایی موجود در طعم ‌دهنده‌ها و مایعات مورد استفاده، می‌توانند به ریه آسیب بزنند، حتی در شرایطی که محصول فاقد نیکوتین باشد. همچنین مصرف این دستگاه‌ها در جوانان و نوجوانان می‌تواند دروازه‌ای برای شروع مصرف سیگار سنتی باشد و مطالعات نشان داده‌اند که بسیاری از افراد پس از شروع با سیگارهای الکترونیکی، به مصرف ترکیبی از سیگار و ویپ روی می‌آورند، که نه تنها در ترک سیگار مؤثر نیست، بلکه خطرات سلامتی را افزایش می‌دهد.

از منظر فیزیولوژیکی، نیکوتین تأثیرات مخربی بر مغز در حال رشد دارد. به ‌ویژه در افراد زیر ۲۵ سال، مصرف آن می‌تواند موجب اختلال در رشد سیستم عصبی و افزایش ریسک ابتلا به مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات خلقی شود. در دوران بارداری نیز ورود نیکوتین به بدن مادر می‌تواند به جنین آسیب برساند. از طرفی، ترکیباتی مانند استالدهید، آکرولئین، بنزن و دی‌استیل که در برخی جویس‌ها وجود دارند، سموم شناخته‌ شده‌ای هستند که استنشاق مداوم آن‌ها می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی در دستگاه تنفسی و دیگر اعضای بدن شود.

همچنین باید به این نکته توجه کرد که بخار حاصل از سیگارهای الکترونیکی، اگرچه ظاهراً بی ‌خطر به نظر می‌رسد، اما در واقع حاوی ذرات ریز و مواد شیمیایی مضری است که برای افراد حاضر در محیط نیز خطرناک محسوب می‌شود؛ بازاریابی گسترده این محصولات به همراه طعم‌های متنوع و بسته ‌بندی‌های جذاب، منجر به افزایش گرایش نوجوانان به استفاده از آن ‌ها شده و این موضوع از نگاه بهداشت عمومی نگران‌ کننده است.

با توجه به اینکه سیگارهای الکترونیکی محصولاتی نسبتاً جدید هستند، اطلاعات علمی کافی درباره اثرات بلند مدت آن‌ها بر سلامتی انسان هنوز در دست نیست. بنابراین تا زمانی که داده‌ های علمی دقیق‌تری در این زمینه به دست آید، توصیه می‌شود که افراد، به ‌ویژه جوانان، از مصرف این محصولات و حتی قرار گرفتن در معرض بخار آن‌ها پرهیز کنند. همچنین، در صورت تمایل به ترک سیگار، بهتر است از روش‌ های درمانی تأیید شده توسط جامعه پزشکی بهره‌مند شد و پیش از استفاده از این دستگاه‌ها به عنوان جایگزین، با پزشک مشورت کرد.

«ندا محمدی» کارشناس واحد سلامت روان مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز