نان، به‌عنوان غذای اصلی بسیاری از مردم جهان، بخش قابل‌توجهی از انرژی، پروتئین، املاح و ویتامین‌های مورد نیاز بدن انسان را تأمین می‌کند؛ بنابراین سلامت و کیفیت نان مصرفی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در گذشته نیز نان و غلات بخش مهمی از رژیم غذایی ایرانیان باستان را تشکیل می‌دادند و ارزش غذایی فراوان آن باعث شده بود که در فرهنگ مردم ایران جایگاهی برجسته داشته باشد.

سلامت خانواده از انتخاب‌های ساده اما آگاهانه در زندگی روزمره آغاز می‌شود و مصرف نان سالم یکی از مهم‌ترین این انتخاب‌ها است. نان، به‌عنوان غذای اصلی در سفره بسیاری از خانواده‌ها، نقش مهمی در تأمین انرژی و مواد مغذی ایفا می‌کند. استفاده از نان سالم که از آرد سبوس‌دار و بدون مواد افزودنی مضری مانند جوش‌شیرین تهیه شده باشد، می‌تواند پایه‌ای محکم برای تغذیه صحیح همه اعضای خانواده فراهم کند.

از آنجا که نان ارزان‌ترین ماده مصرفی خانوارها است، به‌ویژه در دهک‌های کم‌درآمد، اصلی‌ترین ماده غذایی ایرانیان به شمار می‌رود. کشور ما از نظر سرانه مصرف نان، یکی از پرمصرف‌ترین کشورهای جهان است و نان، مهم‌ترین تأمین‌کننده کالری دریافتی خانوارهای شهری و روستایی محسوب می‌شود. دولت هر ساله یارانه قابل‌توجهی برای نان پرداخت می‌کند و همین امر موجب شده سهم هزینه‌ای نان در سبد خوراکی و غیرخوراکی خانوارها پایین باشد.

مصرف نان سالم در خانواده، به‌ویژه برای کودکان، سالمندان و افراد پرمشغله، اهمیت بیشتری دارد. فیبر موجود در نان کامل به بهبود گوارش، پیشگیری از یبوست و تنظیم قند خون کمک می‌کند و باعث می‌شود اعضای خانواده احساس سیری طولانی‌تر و تمرکز بیشتری در طول روز داشته باشند. همچنین ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در نان سالم، به رشد بهتر کودکان و حفظ سلامت عمومی بزرگسالان کمک می‌کند.

از سوی دیگر، نان سالم با کاهش مصرف نمک و چربی‌های پنهان، نقش مؤثری در پیشگیری از بیماری‌هایی مانند چاقی، دیابت و بیماری‌های قلبی دارد. زمانی که نان سالم به‌طور مداوم در برنامه غذایی خانواده قرار می‌گیرد، فرهنگ تغذیه سالم به‌تدریج در خانه نهادینه می‌شود و اعضای خانواده به انتخاب غذاهای سالم‌تر تشویق می‌گردند. بررسی‌های انجام‌شده در ایران نشان می‌دهد که مردم بیشتر نان سفید مصرف می‌کنند، درحالی‌که نان کامل ارزش تغذیه‌ای بسیار بالاتری دارد.

تغییر سبک زندگی همیشه با اقدامات بزرگ آغاز نمی‌شود؛ گاهی یک انتخاب کوچک غذایی می‌تواند نقطه شروعی مهم باشد. انتخاب نان کامل یکی از ساده‌ترین، در دسترس‌ترین و کم‌هزینه‌ترین روش‌ها برای ارتقای سلامت فردی و خانوادگی است. با آگاهی، دقت و انتخاب‌های بهتر، می‌توانیم سفره‌ای سالم‌تر و جامعه‌ای تندرست‌تر بسازیم. توجه به کیفیت نان مصرفی، نشانه اهمیت‌دادن به سلامت و آینده خانواده است. خانواده‌ای که نان سالم را در سفره خود جا می‌دهد، گامی مؤثر در مسیر زندگی سالم‌تر، شاداب‌تر و آگاهانه‌تر برمی‌دارد.

اعظم زمانی – کارشناس ارشد رژیم درمانی واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز