مرکز بهداشت شهدای انقلاب
تاثیرات منفی استرس بر شیردهی مادر
تغذیه صحیح در مراحل اولیه زتدگی جهت رشد و تکامل نوزاد از اهمیت بالایی برخوردار است دراین راستا اثر مثبت شیر مادر بر رشد و تکامل شیرخواران به طور همه جانبه ای مورد تایید قرارگرفته است. در واقع تغذیه با شیر مادر با بیشترین اثربخشی در ارتقای سلامتی و پیشگیری از بسیاری اختلالات و بیماری ها در کودک می باشد.
به عبارتی عواملی چون خستگی، استرس و اضطراب مادر و میزان حمایت خانواده بر میزان شیردهی تاثیر دارند. به طور کلی واکنش های استرسی در دوحیطه هیجانی و فیزیولوژیکی می توانند بر شیردهی تاثیر بگذارند. دربسیاری از مطالعات زایمان خود حادثه پراسترس محسوب می شود و همچنین حوادث پیرامون زایمان و آغاز شیردهی نیز خود از عوامل استرس زا به شمار می آیند؛ که این استرس می تواند از رفلکس خروج شیر نیز به میزان چشمگیری جلوگیری نماید.
با توجه به اینکه مسایل روانشناختی زنان در فرآیند شیردهی آنان اهمیت زیادی دارد لذا ارزیابی کلی وضعیت سلامت روان مادران شیرده شاخصی مهم در برآورد کیفیت شیردهی مادران مخسوب می شود.
استرس ها به عنوان یکی از مهمترین مسایل مورد مطالعه در زمینه سلامت روان برروی عملکرد فیزیولوژیکی مادر تاثیرمنفی می گذارند که این مقدار استرس تجربه شده توسط مادر در طول زابمان و دوره پس از زایمان به طور قابل توجهی تغییر می کند و میزان آن در بین زنان هم متفاوت می باشد.
در شرایط استرسزا فرصت کافی برای شیردهی منظم به کودک داده نمیشود که این موضوع مقدار تولید شیر را کاهش میدهد؛ هنگامی که مادر آرامش نداشته باشد به میزان کافی برای شیردهی کودک وقت نمیگذارد.
در استرس طولانیمدت به علت تحریکپذیری روانی زیاد، بیحوصلگی مادر و نبود رابطه عاطفی مناسب با کودک، کیفیت شیردهی کاهش پیدا میکند که این موضوع موجب میشود کودک به خوبی از شیر مادر تغذیه نکند. استرس دائمی مادر میتواند مشکلات جسمانی در کودک مانند دلپیچه و استفراغ را ایجاد کند و موجب گریه طولانی او شود؛ کودکان علاوه بر شیر از طریق چشم هم حالات منفی مادر مانند غم و خشم را احساس میکنند.
هنگام استرس هورمون کورتیزول، اپینفرین و نور اپینفرین در بدن ترشح میشوند تا توانایی مقابله با استرس را ایجاد کنند، ولی میزان زیاد این هورمونها در طولانی مدت بر جسم و روان فرد اثرهای منفی میگذارد؛ هنگامی که مادر تحت فشارهای جسمی و روانی قرار میگیرد، کورتیزول در بدن او ترشح شده سپس به شیر وارد میشود، بنابراین میتواند بر ترکیبات شیر اثر بگذارد و آن را تغییر دهد و کودکی که از این شیر تغذیه میکند، به حالاتی مانند بیقراری، خشم و ناراحتی بیشتر دچار میشود.
مادران در شرایط استرس زا هم می توانند شیردهی به نوزاد را ادامه دهند، زیرا هر چه نوزاد شیر بیشتری بنوشد، شیر بیشتر تولید و هورمون اکسیتوسین که هنگام شیر دادن در بدن مادر آزاد میشود، اثرهای آرامبخش برای مادر دارد؛ به همین علت با شیر دادن به نوزاد و آزاد شدن این هورمون، کمکم آرامش جایگزین استرس میشود؛ بنابراین جریان شیر دوباره به حالت طبیعی خود بر میگردد و استرس نمیتواند شیر مادر را خشک کند.
مادران باید تلاش کرده تا مشکل را شناسایی و آن را برطرف کنند؛ اگر فرد امکان تغییر شرایط را نداشته یا در حال حاضر بر آن کنترل ندارد، نباید خود را در معرض آن قرار دهد یا در مواردی از کسانی که در این زمینه مهارت دارند کمک بگیرند.
نظر دهید