بیش از 90 درصد عامل تصادفات در جاده ها به دلیل عجله، حواس پرتی، خستگی و خواب آلودگی است.

مرگ‌های ناشی از حوادث ترافیکی به آن دسته از مرگ‌هایی گفته می‌شود که در هنگام وقوع حادثه یا در سی روز پس از حادثه به علت آسیب ناشی از حادثه بروز می‌کند؛ سوانح و حوادث ترافیکی در سراسر دنیا به عنوان علت اصلی ناتوانی و مرگ ‌و ‌میر شناخته شده‌اند، و یک مشکل عمده بهداشت عمومی در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌ یافته هستند.

عمدتا سه عامل اصلی عمومی تصادفات، عجله، شتاب و سرعت غیرمجاز در رانندگی، حواس پرتی و عدم توجه به جلو، خستگی و خواب آلودگی و دو عامل خاص آن انحراف به چپ با سرعت غیر مجاز در جاده های دو طرفه و عدم رعایت فاصله طولی و منجر به تصادفات زنجیره ای، می باشد.

عجله، شتاب و سرعت  غیر مجاز در رانندگی    

حدود 30 درصد حوادث و تلفات در جاده ها در اثر تجاوز از سرعت مجاز است؛ حرکت با سرعتی در حدود 10 کیلومتر بر ساعت بیش از سرعت مجاز، خطر تصادف را 4 برابر و شدت تصادفات در سرعت های بیش از 95 کیلومتر بر ساعت و احتمال مرگ در سرعت های بیش از 110 کیلومتر بر ساعت به شدت افزایش می یابد.

برای جلوگیری از خطرات ناشی از عجله و شتاب زدگی، مدام با خودتان به عواقب آن بیندیشید و اختلاف زمانی رانندگی ایمن و غیر ایمن را مقایسه کنید؛ زمان سفر خود را مدیریت کنید که نیاز به عجله نداشته باشید و سر نشینان خودرو به سرعت غیرمجاز راننده حساس باشند و به راننده تذکر دهند، و در صورت مواجه با خودروهای با سرعت غیر مجاز آن ها را تعقیب نکنید.

حواس پرتی و عدم توجه به جلو

پنج عامل اصلی حواس پرتی در رانندگی، استفاده از تلفن همراه ( به خصوص نوشتن متن و پیام )، مشغولیت ذهنی و غرق در افکار شدن، بحث و مشاجره، اشیای داخل خودرو و مشاهده مناظر مسیر می باشد.

خستگی و خواب آلودگی

یکی از عوامل اصلی تصادفات، خستگی و خواب آلودگی حین رانندگی است، که در مسیرهای بیش از300 کیلومتر به مراتب بیشتر می شود؛ همچنین رانندگی با حالت خواب آلودگی خطر تصادفات را 3 تا 4 برابر افزایش می دهد. به عنوان مثال، 17 ساعت بیدار ماندن معادل خطر مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی است، پس به عنوان سر نشین خودرو به راننده اجازه رانندگی ندهید و خواب آلودگی را جدی بگیرید، چون باعث کاهش قابل توجه توانایی راننده در دیدن، فکر کردن و تصمیم گیری، عکس العمل و در نتیجه از دست رفتن زمان طلایی جهت اقدام مناسب می شود.

برای رانندگی ایمن، قبل از سفر حداقل 7 ساعت خواب کامل داشته باشید؛ داروهای خواب آور استفاده نکنید و به محض احساس خستگی و خواب آلودگی توقف و استراحت کنید. همچنین در طول سفر به گونه ای برنامه ریزی کنید که به ازای هر 2 ساعت رانندگی 15 دقیقه استراحت داشته باشید؛ حتی بی حرکتی حین رانندگی باعث خواب آلودگی می شود؛ امکان ایجاد تهویه مناسب و هوای تازه را فرهم کنید نوشیدنی هایی قهوه، چای و آب بنوشید و از مصرف شکر و شیرینی جات خودداری کنید، همچنین جویدن آدامس می تواند به هوشیاری شما کمک کند.

هنگام رانندگی در شب و شرایط جوی نامساعد به دلیل افزایش احتمال خطر به نکاتی مثل وضعیت سلامت خودرو، تمیز بودن خودرو به دلیل بازتاب نور و دیده شدن، بررسی مسیر و استراحت کافی، توجه کنید.

در شرایط نامساعد جدی، حفظ فاصله طولی و عرضی نیازمند رعایت مضاعف است، زیرا بروز تصادفات در شایط بارانی 40 درصد و برفی و یخ بندان تا حدود 5/3 برابر افزایش می یابد؛ با وجود آگاهی های لازم ابتدا قبل از سفر می توانید با شماره گیری سامانه 141 سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای از وضعیت مسیر مطلع شوید، و در حد امکان سفر ها و تردد های غیر ضروری در چنین شرایطی را به زمان مناسب موکول کنید.

گفتنی است، استفاده از کمربند ایمنی و صندلی خودرو جهت کودکان برای تضمین سلامتی خود و سرنشینان می تواند حوادث ناشی از مخاطرات رانندگی را به شدت کاهش دهد.

 با افزایش ترددها و مسافرت های تابستانی به منظور اطلاع رسانی و رعایت اصول ایمنی و پیشگیرانه "کمپین پیشگیری از حوادث ترافیکی با اجرای طرح همیار- پزشک" با هدف ترویج فرهنگ استفاده از کمربند ایمنی و صندلی خودرو کودک/ نوزاد از ابتدای مرداد ماه تا پایان مهرماه سال جاری در سطح استان اجرا می گردد.