شاید خودکنترلی، مفهومی ساده به نظر برسد اما این امر یک مهارت پیچیده است؛ در واقع، خودکنترلی بخشی از یک گروه مهارت‌هاست که به کودکان کمک می‌کنند افکار، اعمال و هیجانات خود را کنترل کنند تا بتوانند کارها را به درستی انجام دهند.

خودکنترلی در کودکان در همه زمینه‌های زندگی به آن‌ها کمک می‌کند؛ این مهارت به‌خصوص در هنگام معاشرات با دیگران اهمیت دارد. کنترل اعمال و عکس‌العمل‌های خود به کودکان کمک می‌کند که با دیگران سازگار و دوست شوند؛ و نتیجه این موضوع، بهبود عملکرد کودک در اجتماع است که در نهایت عزت نفس او را بالا می‌برد.

کودکان باید بیاموزند چگونه احساساتشان را بشناسند تا وقتی که احساسات شدیدی را تجربه می کنند بتوانند رفتارشان را کنترل کنند. والدین بایستی برای صحبت کردن با کودکان در مورد احساسات و برای کمک به آنها در فهمیدن پیوند بین احساسات و رفتار وقت بگذارید؛ پیوند دادن این دو با هم نشان می دهد که چگونه احساسات ما، انتخاب های مان را تحت تاثیر قرار می دهند و خود کنترلی کودکان را نیز بیشتر می کنند.

به عنوان مثال، از کودکمان بخواهیم در مورد احساساتش صحبت کند و اینکه چگونه می توانیم از رفتار بدن مان پیام هایی دریافت کنیم؛ این پیام ها به ما می گویند در مورد تجربیات چه احساسی داریم؛ مثلا اگر برنده بازی می شویم لبخند میزنیم و اگر غمگین باشیم، گریه می کنیم.

برخی از راهکارهای کلی که به یادگیری مناسب رفتارهای خود کنترلی کودکان کمک می کنند:

1 - بیاموزید و تجربه کنید: اگر کودکان بیاموزند که وقتی دیگران صحبت نمی کنند به آنها بپیوندند و صحبت کنند، یاد می گیرند در مقابل قطع کردن سخن دیگران مقاومت کنند؛ حتما در زمان مناسب به کودک توجه کنید تا از بی توجهی آسیب نبیند و متوجه اهمیت صبحت خود شود.

2- جایزه های مناسب بدهید: کودکان برای یادگیری رفتار مناسب نیاز به بازخورد مثبت پی در پی دارند.

3 - فاصله بگیرید: کودکان  را تشویق کنید، از موقعیتی که در آن عصبانی یا ناراحت شده اند فاصله بگیرند.

4 – انتخاب هدف: انتخاب اهداف مناسب سن کودکانی که در حال یادگیری خود کنترلی هستند، دارای اهمیت است؛ هر بار یک هدف هر چند ساده را مشخص کنید.

شناخت احساسات:

از کودک خود بخواهیم، نمونه هایی از احساسات خود را تهیه کنند، بطور مثال در مورد زمانی که خوشحال، غمگین و یا خشمگین هستی، بروی کاغذی بنویسد و با والدین در میان بگذارد.

از کودکان بخواهیم از چند تا احساس نام ببرد و بگوید کدام احساس خوشایند است ( خوشحالی، سربلندی، شادی، هیجان زدگی ) و کدام احساس ناخوشایند است ( عصبانی، غمگین، خجالتی)

در آخر، اگر خواسته ها و نیازهای کودکان فورا اجابت نگردد، غالبا ناراحت می شوند؛ اغلب اوقات وقتی والدین به کودک خود " نه " یا " بعدا " می گویند، او نمی داند چگونه از عهده نا امیدیش بر آید، پس لازم است کودکان مهارت هایی جهت کنترل احساساتشان بیاموزند.

راضیه جامعی- کارشناس سلامت روان مرکز بهداشت شهدای انقلاب