به طور کلی افرادی که ارتباطات اجتماعی قویتری در زندگی و محیط کار دارند از سلامت جسمی و روانی بیشتری برخوردار هستند. همچنین جنبه هایی از زندگی روزمره از جمله تعاملات افراد در محیط کار، بیشتر از سایر موقعیت ها تحت تأثیر عواطف و هیجانات قرار می گیرد، بنابراین ارتباط با همکاران، مدیران و گروه های هدف مهمترین جنبه تعاملات افراد در محیط های کاری است.

هیجان ها می توانند به ما انگیزه بخشیده و ما را آماده کنند تا اقدامات و فعالیت های مهم و اثربخشی در محیط کار به بهترین صورت انجام دهیم و با آگاه تر کردن، ما را در تصمیم گیری ها یاری دهند. همه ی ما هیجانات مختلفی را تجربه می کنیم و تجربه این هیجانات طبیعی است اما زمانی که تعداد دفعات و شدت احساسات خیلی زیاد باشد، غیرطبیعی است و نیاز به مداخله دارد.

زمانی که هیجانات به شکل کنترل نشده ابراز می شوند آسیب زننده می گردند. درواقع خشم شدید و کنترل نشده منجر به شکسته شدن حلقه ارتباطات بین فردی شده و به شبکه حمایت اجتماعی افراد آسیب می رساند.

غم و ناراحتی نیز از دیگر هیجاناتی است که در صورت عدم کنترل و مزمن شدن، به تدریج اطرافیان را طرد کرده و فرد را افسرده، تنها و منزوی می سازد؛ همچنین عدم مدیریت صحیح هیجانات علاوه بر آنکه روابط اجتماعی افراد را تحت تأثیر قرار می دهد، می تواند سلامت جسمی و روانی ایشان را نیز مختل ساخته و یا به ایجاد اختلال های روانی در آنان بیانجامد، که این موضوع به خصوص در شرایطی که نیروی کار ساعات طولانی را در ارتباط با همکاران خود به سر می برند به وضوح بر عملکرد و روابط بین فردی آنها تأثیرگذار است.

یکی از مهمترین کارکردهای هیجان ها، تنظیم روابط و تعاملات اجتماعی است. هیجان ها دیگران را از حالات درونی فرد مطلع می کنند و باعث ارتقاء روابط بین فردی او می شوند.

از راهکارهای کنترل و تنظیم هیجان در روابط و تعاملات افراد در محیط های کاری، می توان به موارد زیر اشاره کرد؛

1) هیجان هایتان را بشناسید: نخستین گام در تنظیم هیجانات برخورداری از دانش و آگاهی از هیجانات به ویژه هنگامی است که آنها را تجربه می کنیم.

2) مراقبه و آموزش تنفس عمیق: تنفس ابزاری باورنکردنی است که به ما امکان می دهد، هر زمانی که دچار چالش و تنش های در محیط کار شدیم، به آرام کردن خود، ذهن آگاه شدن و ایجاد حس آرامش و امنیت در بدنمان بپردازیم.

3) کاهش آسیب پذیری جسمانی فرد: عواملی که باعث تضعیف و آسیب پذیری افراد می شوند، باید شناسایی و کنترل شوند. بسیاری از افراد می گویند که آنها در حالت خستگی و در این مواقع از کنترل، بیماری و بیخوابی  مستعد تجربه هیجانات منفی هستند.

4) مقابله با افکار منفی: پاسخ های منطقی، جملات مثبت ازمواردی هستند که افراد میتوانند در پاسخ به افکار منفی و غیرمنطقی خود در چالش ها و مشکلات محیط کاری و به منظور بهبود تعاملات خود با دیگران به کارگیرند           

5) افزایش هیجانات مثبت: برای افزایش هیجان های مثبت در محیط کار، میتوان از راهبردهایی مثل: برنامه ریزی برای وقوع رویدادهای مثبت، برنامه ریزی برای فعالیت های لذت بخش، ارتباط با دیگران و اجتناب از مسائل پر چالش استفاده کرد.

6) ذهن آگاهی نسبت به هیجانات مثبت: در مواردی ممکن است افراد نسبت به هیجانات و تجارب مثبت خود، حضور ذهن نداشته باشند و آنها را نادیده بگیرند، دلیل آن هم می تواند احساس شرم و گناه باشد.

7) برقراری تعادل بین افکار و احساسات: در این وضعیت فرد تنها به جنبه های خاصی از یک واقعیت و تجربه توجه می کند و جنبه های دیگر را نادیده می گیرد و به واسطه همین کار، هیجان های منفی شدیدی را محل کار یا زندگی شخصی خود تجربه می کند.

"ندا محمدی"  کارشناس واحد سلامت روان مرکز بهداشت شهدای انقلاب